Wydarzenia, Sołectwa, Gmina, Ciekawostki

Sołtysi mają swoje święto

12-03-2023 00:38   Janusz Ludwiczak

Są liderami lokalnej społeczności. Bliskie są im sprawy i problemy mieszkańców. Zabiegają o środki na remonty dróg czy organizują festyny i imprezy integracyjne. Mowa o sołtysach, którzy obchodzą swoje święto.

W całej Polsce jest dokładnie 40 825, w Wielkopolsce – ponad 4 tysiące, a w powiecie poznańskim – 245.

Gmina Kostrzyn jest drugą w powiecie poznańskim pod względem ilości sołectw – dokładnie 24. Najwięcej sołectw znajduje się w gminie Kórnik – 29, powyżej 20 jednostek jest w gminach: Murowana Goślina i Stęszew (23), Pobiedziska (22), Mosina (21) i Swarzędz (20). Najmniej – zaledwie 6 jest w gminie Suchy Las, ale na terenie gminy jest jeszcze 5 osiedli.

A na czym polega funkcja sołtysa? Sołtys reprezentuje wieś, sołectwo, zwołuje zebrania wiejskie, realizuje uchwały rady gminy dotyczące sołectwa, a także umożliwia zapoznanie się z uchwałami rady jak najszerszemu kręgowi mieszkańców sołectwa, w zakresie ustalonym przez radę gminy dokonuje poboru podatków rolnego i leśnego jako inkasent organu podatkowego, uczestniczy w sesjach rady gminy, a także w pracach jej organów bez prawa do głosowania, a także zobowiązany jest brać udział w posiedzeniach komisji rady gminy, jeśli rozpatrywane są sprawy sołectwa.

Sołtys jest przedstawicielem jednostki pomocniczej gminy, tak jak w mieście, np. w Poznaniu funkcję tą pełni rada osiedla.

Historia sołtysa sięga już średniowiecza, kiedy to był on postawiony przez feudalnego pana na czele wsi lokowanej na prawie niemieckim. Sołtysem mógł być szlachcic, mieszczanin lub chłop. Do praw sołtysa należało zbieranie czynszu, przewodniczenie ławie wiejskiej, partycypowanie w dochodach feudała (1/6 czynszów i 1/3 kar sądowych), prawo posiadania jatek, młyna itp. Miał obowiązek konnej służby wojskowej jako panosza. Znaczenie społeczne i ekonomiczne sołtysów było względnie mocne, a bywało częstym zjawisko przenoszenia się sołtysów lub ich dzieci do stanu rycerskiego. Potencjał sołtysów bywał na tyle silny, że ekonomicznie przewyższali czasem drobne rycerstwo, szczególnie rekrutujące się z ubogich ministeriałów lub włodyków.

Z tego względu szlachta wymogła na Jagielle Statut warcki (1423), na mocy którego szlachcice mogli wykupywać sołectwa. Z biegiem czasu od wieku XV do XVII sołtysi stali się nadzorcami pańszczyźnianymi i pomocnikami właścicieli wsi.

W Polsce rozbiorowej i w okresie międzywojennym sołtys stał na czele najniższej jednostki podziału administracyjnego – gromady.

W latach 1954–1972 sołtys był pośrednikiem między mieszkańcami wsi a gromadzką radą narodową, po 1973 roku między mieszkańcami a gminną radą narodową oraz naczelnikiem gminy.

Od 1990 roku sołtys jest organem wykonawczym jednostki pomocniczej gminy, sołectwa. Sołtys jest wybierany przez zebranie wiejskie. Działalność sołtysa wspiera rada sołecka. Sołtys korzysta z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszom publicznym. Szczegółowe regulacje uprawnień sołtysa regulowane są w statucie sołectwa uchwalanym przez radę gminy.

Wszystkim Sołtyskom i Sołtysom nie tylko z okazji sobotnieg święta składamy najlepsze życzenia: dużo zdrowia, pomyślności, optymizmu, pogody ducha, satysfakcji z pełnione funkcji oraz realizacji pomysłów i tylko zadowolonych mieszkańców.

Fot: Janusz Ludwiczak

ZOBACZ TAKŻE: Mieszkańcy rozdysponowali ponad 721 tys. zł – podzielono Fundusz Sołecki 2024

ZOBACZ TAKŻE: Sokolniki zwycięzcą piłkarskiego turnieju sołectw

ZOBACZ TAKŻE: Mieszkańcy Węgierskiego będą wybierać nowego sołtysa

ZOBACZ TAKŻE: Aktualności » Sołectwa