Czerlejno znajduje się 5 kilometrów na południe od Kostrzyna. Według danych z końca 2019 r. wieś liczy 719 mieszkańców i stale rośnie (w 1990 r. ludność Czerlejna stanowiło 535 mieszkańców, w 2003 – 652, 2010 – 688, 2014 r. – 713), powierzchnia wsi wynosi 886 hektarów.
Wieś ma przynajmniej 800 lat
Pierwsze wzmianki o tej wsi sięgają już XI wieku. Nazwa wsi Czerlejno pochodzi od kmiecia Czyrniela. Była to wieś królewska.
– Jak wspomniał w swoich kronikach Długosz, książę Władysław Herman w dowód wdzięczności dla św. Idziego za urodzenie syna Bolesława (Krzywoustego) ufundował kościoły pw. św. Idziego m.in. w Czerlejnie. Pierwsza pisana wzmianka o Czerlejnie pojawiła się w 1218 r. w dokumencie wymieniającym wsie należące do opola kostrzyńskiego. Czerlejno, pierwotnie była to wieś królewska, którą otrzymał od księcia Przemysła I jego kanclerz Bogufał. Od roku 1257 własność kapituły gnieźnieńskiej. Ochotnicy z Czerlejna brali też udział w Powstaniu Wielkopolskim. We wrześniu 1923 r. przebywał w Czerlejnie Wincenty Witos, znany działacz chłopski i premier rządu RP – pisze regionalista Kazimierz Matysek w "Przewodniku po Kostrzynie i okolicach".
Odkryto fundamenty drugiego kościoła z 1616 roku
W centralnej części wsi znajduje się drewniany kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej.
– Jest to jeden z dwudziestu najstarszych kościołów w archidiecezji poznańskiej. Pierwsze wzmianki o wsi i parafii pojawiły się już w XI wieku. Najstarsza zachowana wzmianka o kościele w Czerlejnie pochodzi z 1268 roku. Nie wiadomo co się stało z pierwotną świątynią. W 1616 r. zbudowano drugą świątynię, która najprawdopodobniej spłonęła. W 1743 r. w centrum wsi zbudowano obecny drewniany kościółek, modrzewiowy. Wtedy parafia liczyła 1308 dusz Obecnie na terenie parafii zamieszkuje ok. 2,2 tysiąca osób – powiedziała Agnieszka Augustyn, sołtys Czerlejna.
W 2013 roku podczas prac archeologicznych pod posadzką świątyni odkryto fundamenty drugiego kościoła, zbudowanego w 1616 r., a pod nią znajdują się pozostałości pierwszej świątyni.
– Znaleziono wtedy medaliki i monety z XV i XVI wieku – wyjaśnia Agnieszka Augustyn.
Ku pamięci bohaterom
Przy kościele znajduje się cmentarz, na którym znajduje się grób m.in. Antoniego Wadyńskiego. Z kolei na cmentarzu parafialnym przy ul. Klonowskiej znajdują się mogiły Powstańców Wielkopolskich, poległego pod Szubiniem Bernarda Kozłowskiego, który służył w 10. pułku strzelców wielkopolskich oraz Antoniego Kempy. Osobną tablicą upamiętniono powstańca wielkopolskiego Stanisława Utratę (1897-1919), który zginął pod Stęszewem.
W zachodniej części wsi, przy ul. Wielkopolskiej, opodal kościoła znajduje się otoczony niskim parkanem i częściowo betonowym murkiem pomnik Powstańców Wielkopolskich, który został zbudowany w 1928 roku na 10-lecie odzyskania Niepodległości i rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego. Ufundowała go rodzina ówczesnych właścicieli majątku Stabrowskich. Na pomniku w kształcie ostrosłupa umieszczono od strony wschodniej płaskorzeźbę Matki Boskiej Częstochowskiej, a od zachodu orła w koronie i tablicę z napisem:
"Na pamiątkę dziesięciolecia oswobodzenia Polski w hołdzie Powstańcom poległym za wolność ojczyzny 1918-1928, rodakom, którzy oddali życie za Polskę 1939-1945.
Pomnik Powstańców Wielkopolskich został odrestaurowany w 1984 r. w 110. rocznicę założenia lokalnego kółka rolniczego i ponownie odsłonięty 22 listopada 1984 r. Uzupełniono też wówczas dedykację monumentu o tych, którzy polegli za wolność Polski w latach 1939-1945. W 2017 r. pomnik został ponownie wyremontowany dzięki zbiórkom kibiców ze Stowarzyszenia Wiara Lecha. Pomnik został odgrzybiony, zabezpieczony, naprawiony i odmalowany.
Ponad 100 lat temu zbudowano pałac myśliwski
Naprzeciwko kościoła znajduje się pałac myśliwski, który powstał w latach 1914-1916. Wybudował go ówczesny właściciel majątku, Niemiec Hans Frederici. Znajdował się przy nim park krajobrazowy o powierzchni 1,63 ha.
– Ostatnimi właścicielami majątku w Czerlejnie byli Zygmunt Stabrowski (który m. in. wybudował dla swych pracowników bardzo oryginalne budynki mieszkalne) oraz Józef Mlicki. Po przemianach ustrojowych pałac wrócił do pierwotnych właścicieli, którzy go odsprzedali i mimo przeprowadzonych remontów do dziś nie jest użytkowany – tłumaczy Kazimierz Matysek, regionalista.
Od ponad 150 lat stoi tutaj drewniany wiatrak
Przy drodze do Kleszczewa stoi drewniany wiatrak – koźlak, który został zbudowany na przełomie lat 1754-1780. Pierwotnie znajdował się w Spławiu. W 1865 został zakupiony przez Piotra Brodzińskiego i po jego rozebraniu elementy wiatraka zostały przewiezione i złożone ponownie w Czerlejnie. Wiatrak został uruchomiony w 1867 roku.
– Starsi mieszkańcy wspominają, że "gdy wiatrak chodził, cieszył oko pracujących na polu rolników". Jest to obecnie jedyny wiatrak na terenie gminy Kostrzyn i jeden z niewielu pozostałych na terenie Wielkopolski. Ze względu na walory zabytkowe i emocjonalne, żal byłoby, gdyby zniknął z panoramy naszej wsi. To jej nieodłączny element od wielu, wielu lat – zaznacza Agnieszka Augustyn, sołtys Czerlejna.
Wiatrak przez lata niszczeje, ale ma zostać odrestaurowany. Koźlaka zakupiła gmina od prywatnej właścicielki. Wiatrak zostanie rozebrany i przeniesiony w inne miejsce, na teren gminny. Docelowo znajdzie się w nim małe muzeum historii rolnictwa.
– Aktualnie w porozumieniu z powiatowym konserwatorem zabytków jesteśmy na etapie przygotowania dokumentacji projektowej, która obejmuje rozbiórkę obiektu, zmagazynowanie i odtworzenie w innej lokalizacji. Obiekt oprócz waloru historycznego będzie pełnił funkcję edukacyjną.
Wiatrak został zakupiony za kwotę 6900 zł brutto. Miejsce uzgadniamy z Powiatowym Konserwatorem Zabytków. Koszty inwestycji będą znane po sporządzeniu dokumentacji, która została zlecona – powiedział wiceburmistrz Waldemar Biskupski.
Na uwagę zasługują też inne zabytki architektury w Czerlejnie, jak karczma z pod numerem 19 z XIX wieku czy zagroda z lat 20. XX w.
Kary z Czerlejna
Z Czerlejnem wiąże się też legenda. W czasie odpustu Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Czerlejnie kilku parobczaków zamiast pójść do kościoła, wyprowadziło konie na pastwisko, próbując różnych sztuczek jeździeckich. Jeden z nich dosiadł karego konia, który pognał dzikim galopem w stronę bagien. Po kilku dniach zmarłego parobka znaleziono, a tajemniczym koniem był diabeł, który przyjął tą postać, by zdobyć dusze parobka.
ZOBACZ TAKŻE: Znajduje się tutaj mini muzeum rolnictwa i Sala Królestwa
Fot: Janusz Ludwiczak
ZOBACZ TAKŻE: Znajduje się tutaj mini muzeum rolnictwa i Sala Królestwa
ZOBACZ TAKŻE: Wieś, której historia sięga 1338 roku
ZOBACZ TAKŻE: Były proboszcz parafii z Czerlejna rzucił sutannę
ZOBACZ TAKŻE: Przeprowadzono renowację grobów Powstańców Wielkopolskich
Komentarze (0)
Aktualności |
najnowsze | najpopularniejsze |
· Ruszają wybory sołeckie {TERMINY}
(08-05-2024 09:01)
· Dzielnicowi realizują "plan priorytetowy" – by było bezpieczniej
(08-05-2024 07:42)
· Radni i burmistrz złożyli ślubowanie. Wybrano przewodniczącego. Powstały dwa kluby radnych {►FILM, ◎GALERIA ZDJĘĆ}
(08-05-2024 05:24)
· Strażacy świętowali
(06-05-2024 15:44)
· W 233. rocznicę uchwalenia Konstytucji
(06-05-2024 14:37)
· Proboszcz Parafii bł. Jolanty odwołany! Ma zarzut wykorzystania seksualnego nieletniego [AKTUALIZACJA]
(07-12-2023 04:12)
· Brutalny napad na DK92: "Gwałtowanie hamowali, skopali samochód i wybili szybę"
(24-05-2023 16:33)
· Kostrzyn: Przy Warszawskiej powstaje druga galeria handlowa
(12-01-2024 08:16)
· 30 szczęśliwych małżonków świętowało złote gody {◎ GALERIA ZDJĘĆ, ►FILM}
(03-03-2023 05:28)
· Są ze sobą pół wieku, a nawet 60 lat {◎ GALERIA ZDJĘĆ, ►FILM}
(02-03-2024 07:30)
Niezapominajka |
maj
12:00
KOSTRZYN, stadion ul. Sportowa 12
1922 Lechia Kostrzyn - Meblorz Swarzędz
15:15
GUŁTOWY, boisko ul. Kasztanowa 17
GKS Gułtowy - Mieszko Gniezno II
maj
13:00
BRZEŹNO, boisko ul. Długa 9
Maratończyk Brzeźno - Meblorz Swarzędz II
16:30
SIEDLEC, kościół Św.Mikołaja
"Śpiewajcie królowi naszemu" - koncert zespołu Formacja Jego
maj
16:30
Urząd Miejski Gminy Kostrzyn ul. Dworcowa 5, Kostrzyn
2. sesja (zwyczajna) Rady Miejskiej Gminy Kostrzyn
►porządek obrad
Sonda |
Komentarze |
najnowsze | najwięcej |
· Oby się pozmieniali sołtysi bo ci co są to za bardzo w piórka obrośli. ...
(10-05-2024 14:03)
· Prędkość wpływu i wypływu kasy jest mało istotna. Liczy się volumen :)
(10-05-2024 10:18)
· Gmina Kostrzyn w powiatowym peletonie to jedzie pod koniec stawki, więc trzeba ...
(09-05-2024 23:34)
· Nie matura lecz chęć szczera zrobi z ciebie... radnego!
(09-05-2024 21:13)
· Dwa i pół roku bez podwyżki diety sołtysa przy szalejącej inflacji??? To ...
(09-05-2024 21:11)
· 28 kandydatów chce zostać radnym. Szymon Matysek jedynym kandydatem na ... (219)
· Blisko 22 mln zł na wydatki majątkowe – uchwalono budżet na 2023 rok (180)
· MINI-debata z kandydatami do rady gminy – okręg nr 11: Andrzejewo i os. ... (136)
· Zarejestrowano 23 kandydatów do Rady Miejskiej Gminy Kostrzyn [AKTUALIZACJA] (107)
· MINI-debata z kandydatami do rady gminy – okręg nr 3: Antonin, Brzeźno, ... (87)
Ogłoszenia |
· Chcesz pozdrowić sąsiada? Nie wiesz, jak sprzedać samochód lub ...
(27-08-2018 00:00)
Zapisz się na listę mailingową: